Στο μικροσκόπιο των θεσμών τα δύο κυπριακά γραφεία των Pandora Papers

Της Κατερίνας Ηλιάδη

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με ψήφισμά του την περασμένη Πέμπτη (21/10/2021) ζητεί τη διενέργεια ερευνών στα κράτη μέλη αναφορικά με τα όσα καταγράφονται στα Pandora Papers και εκφράζει τη λύπη του για το ότι υψηλόβαθμοι πολιτικοί στην ΕΕ, οι οποίοι καλούνται να λάβουν αποφάσεις, περιλαμβάνονται ονομαστικά στα σχετικά δημοσιεύματα.

Στο εν λόγω Ψήφισμα γίνεται ονομαστική αναφορά στον Τσέχο Πρωθυπουργό Αντρέι Μπάμπις, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, τον υπουργό Οικονομικών της Ολλανδίας Wopke Hoekstra, τον πρώην Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ, τον Μαλτέζο πρώην υπουργό και πρώην Ευρωπαίο επίτροπο Τζον Ντάλι, καθώς και τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ και τον Πρόεδρο του Μαυροβουνίου Μίλο Τζουκάνοβιτς.

[rml_read_more]

Στο Ψήφισμα, οι ευρωβουλευτές προσδιορίζουν τα μέτρα που θεωρούν ότι πρέπει να ληφθούν επειγόντως από την ΕΕ, προκειμένου να εξαλειφθούν τα νομικά κενά που διευκολύνουν σήμερα την εκτεταμένη φοροαποφυγή, φοροδιαφυγή και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επιπλέον, ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να κινηθεί νομικά κατά των κρατών μελών που δεν εφαρμόζουν ορθά την ισχύουσα νομοθεσία. Οι ευρωβουλευτές επέκριναν ιδιαίτερα τους πρώην και νυν αρχηγούς και υπουργούς κρατών μελών της ΕΕ, των οποίων οι δραστηριότητες αποκαλύφθηκαν από τα Pandora Papers. Επιπρόσθετα, το Ευρωκοινοβούλιο, με το Ψήφισμά του, καλεί τις αρχές των κρατών μελών να ξεκινήσουν ενδελεχείς έρευνες στην επικράτειά τους για τυχόν παρατυπίες που αποκαλύφθηκαν και να προχωρήσουν σε έλεγχο όλων των προσωπικοτήτων που αναφέρονται στα Pandora Papers. Οι ευρωβουλευτές ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει τις αποκαλύψεις και να εξετάσει κατά πόσον απαιτείται η θέσπιση νέας νομοθεσίας. Η Επιτροπή καλείται, ακόμη, να διαπιστώσει αν δικαιολογείται η ανάληψη νομικής δράσης κατά ορισμένων κρατών μελών.

Γεν. εισαγγελέας

Ο «Π» επικοινώνησε με τους θεσμούς του κράτους που έχουν ρόλο και λόγο σε σχέση με τα θέματα στα οποία αναφέρεται το Ψήφισμα τού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τα Pandora Papers. O γενικός εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης, βασικά επανέλαβε την αρχική του τοποθέτηση για το θέμα. «Η Νομική Υπηρεσία –όπως έπραξε σε όλες τις παρόμοιες περιπτώσεις- μελετά και αξιολογεί τις πληροφορίες των Pandora Papers, και εάν υπάρχει οποιοδήποτε θέμα που χρήζει ποινικής διερεύνηση, θα δοθούν οι σχετικές οδηγίες στην Αστυνομία για να προβεί στην αναγκαία διερεύνηση», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Σαββίδης, επισημαίνοντας παράλληλα ότι «ο ρόλος της Γενικής Εισαγγελίας είναι το θέμα των ποινικών ευθυνών και μόνον». Δεν απέκλεισε, ωστόσο, να υπάρχουν και κάποια θέματα που αφορούν στις διαρροές ή/και ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη δεοντολογία και τους πειθαρχικούς κανόνες επαγγελμάτων που σχετίζονται με τις ενέργειες που αναφέρονται στα Pandora Papers, «αλλά αυτά δεν εξετάζονται από τη Νομική Υπηρεσία», διευκρίνισε.

Κ. Τράπεζα

Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ανέφερε στον «Π» ότι αρμοδιότητά της είναι να ελέγξει τα πιστωτικά ιδρύματα -που εμπλέκονται, εάν εντοπιστούν τέτοια- κατά πόσον έχουν ακολουθήσει τούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς που εφαρμόζονται σε όλη την ΕΕ. Εάν δεν έχουν γίνει οι απαιτούμενοι έλεγχοι από πλευράς τραπεζών, τότε ανάλογα με τη σοβαρότητα του θέματος, η Κεντρική Τράπεζα μπορεί να επιβάλει την ποινή της επίπληξης μέχρι και του προστίμου. «Όποτε υπάρχουν αρνητικά δημοσιεύματα, οι τράπεζες γνωρίζουν ότι θα πρέπει να τα αξιολογήσουν σε σχέση πάντα με τη δουλειά τους και να ερευνήσουν εάν έχουν εκτεθεί στα περιστατικά που αναφέρονται. Και η Κεντρική Τράπεζα, όπως έγινε και παλαιότερα σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις, θα διενεργήσει τους απαραίτητους ελέγχους στις εμπλεκόμενες τράπεζες», εξήγησε η Κεντρική Τράπεζα.

Κεφαλαιαγορά

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (ΕΚΚ), Γιώργος Θεοχαρίδης, ανέφερε για το ζήτημα ότι «η εποπτεία των δικηγορικών γραφείων αφορά άλλη εποπτική αρχή». Ως ΕΚΚ, εξήγησε, «παρακολουθούμε τις εξελίξεις και εάν προκύψει εμπλοκή εποπτευόμενου, θα διερευνήσουμε το θέμα και θα ενεργοποιήσουμε όλες τις διαδικασίες που προβλέπονται σε τέτοιες περιπτώσεις».

Λογιστές

Ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ), Κυριάκος Ιορδάνους, δήλωσε ότι ξεκινούν οι διαδικασίες τού Συνδέσμου για τη διακρίβωση ενδεχόμενης συμμετοχής μέλους του σε ενέργειες που αναφέρονται στα Pandora Papers. «Και ο ΣΕΛΚ θα εξετάσει την έκθεση τής ICIJ (Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητών Δημοσιογράφων) και θα προσπαθήσει να εντοπίσει λογιστικά/ελεγκτικά γραφεία που εμπλέκονται με καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τα ονόματα που αναφέρονται στο πόρισμα των δημοσιογράφων».

Δικηγορικός Σύλλογος

Ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγοριού Συλλόγου (ΠΔΣ), Χρίστος Κληρίδης, ανέφερε σχετικά ότι «το θέμα εξετάζεται από την Εποπτική Ομάδα του Συλλόγου. Και για τα δύο γραφεία (εκτός από το πρώην δικηγορικό γραφείο του Προέδρου Αναστασιάδη, στα Pandora Papers αναφέρεται ακόμα ένα δικηγορικό γραφείο). «Η Εποπτική Ομάδα θα εξετάσει τη νομιμότητα των ενεργειών και εάν τηρήθηκαν οι οδηγίες που αφορούν στο ξέπλυμα, δυνάμει της νομοθεσίας και των οδηγιών του ΠΔΣ, που απορρέουν από το ευρωπαϊκό δίκαιο και είναι δημοσιευμένες στην ιστοσελίδα του Συλλόγου, και που οφείλουν όλοι οι δικηγόροι να τηρούν για ουσιαστικά θέματα. Δηλαδή (α) Δέουσα επιμέλεια για σωστή κατηγοριοποίηση του πελάτη, και ανάλογα με τον πελάτη, τον κίνδυνο που μπορεί αυτός να έχει, (β) Δέουσα επιμέλεια για την προέλευση κεφαλαίων που ήρθαν -αν ήρθαν- από το εξωτερικό, και (γ) Κατά πόσον τηρήθηκαν οι απαραίτητες διαδικασίες του Know Your Client και οι οδηγίες για τέτοιου είδους υποθέσεις», πρόσθεσε ο κ. Κληρίδης. Ερωτηθείς για το πόσο περίπου θα πάρει αυτός ο έλεγχος, ο πρόεδρος των δικηγόρων απάντησε ότι συνήθως οι επιτόπιοι έλεγχοι διαρκούν 10 – 15 μέρες. «Για το πρώην γραφείο του κ. Αναστασιάδη είχε συμπληρωθεί μία έρευνα για τις πολιτογραφήσεις μέσα στο πλαίσιο των όσων είχαν δημοσιευθεί. Και για όλα τα γραφεία που είχαν μεγάλο αριθμό αιτήσεων πολιτογραφήσεων εστάλησαν οι υπεύθυνοι του εποπτικού γραφείου του ΠΔΣ και έκαναν έρευνες. Έχουν συμπληρωθεί όλες οι έρευνες στα δικηγορικά γραφεία, τουλάχιστον γι αυτά που είχαμε γνώση ότι είχαν κάνει μεγάλο αριθμό διαβατηρίων, και έχουν αρχίσει να έρχονται οι εκθέσεις στο συμβούλιο του ΠΔΣ, που είναι το εποπτικό όργανο σύμφωνα με τη νομοθεσία. Η έκθεση για το πρώην γραφείο του Προέδρου Αναστασιάδη δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμα και γι' αυτό δεν τέθηκε ενώπιον του Συμβουλίου. Είχα μιλήσει με τους υπεύθυνους της εποπτικής ομάδας και μου είπαν ότι είναι υπό ετοιμασία η έκθεση. Στο μεταξύ βγήκε η ιστορία με τα Pandora Papers και τους έστειλα να πάνε πίσω. Επειδή όμως ήταν δύο τα γραφεία, την περασμένη εβδομάδα πήγαν πρώτα στο άλλο γραφείο, για να συμπληρώσουν την έρευνα, και θα συνεχίσουν να τελειώσουν με το πρώην γραφείο του κ. Αναστασιάδη τις αμέσως επόμενες ημέρες», συμπλήρωσε ο Χρίστος Κληρίδης.

Βουλή – Γεν. ελεγκτής

Στο μεταξύ, ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής τίθεται την ερχόμενη Τετάρτη, 27 Οκτωβρίου, το θέμα των Pandora Papers. Σύμφωνα με τον πρόεδρο τής Επιτροπής Θεσμών, Δημήτρη Δημητρίου, θα συζητηθεί το τι κάναμε, τι κάνουμε και τι πρόκειται να κάνουμε ως χώρα για να αντιμετωπίσουμε είτε τη φοροδιαφυγή είτε την φοροαποφυγή, είτε το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Υπενθυμίζεται ότι αρχικά η κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών απέρριψε κατά πλειοψηφία την εγγραφή θέματος από το ΑΚΕΛ σε σχέση με τη δημοσιοποίηση των Pandora Papers και των ενεργειών στις οποίες προτίθενται να προβούν οι αρμόδιες αρχές. Στη συνέχεια όμως, έπειτα από την πίεση της κοινής γνώμης και τη σφοδρή κριτική χρηστών των social media (μέσα κοινωνικής δικτύωσης), ο ΔΗΣΥ συναίνεσε στην εγγραφή του θέματος στην Θεσμών. Σημειώνεται, τέλος, ότι ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ερωτηθείς εάν θα διενεργήσει έρευνα η Υπηρεσία του για τα Pandora Papers, απάντησε ότι δεν έχει αρμοδιότητα για κάτι τέτοιο.

kateliadi@politis-news.com